Zatrucia gazami
Podział: gazy duszące i drażniące.
Gazy duszące:
- fizycznie, które przez obecność w nadmiarze zmniejszają ciśnienie tlenu (np. azot, metan, wodór, argon, hel)
- chemicznie, które blokują dostęp do tlenu na drodze różnych reakcji chemicznych. Należą do nich:
- CO2 (dwutlenek węgla), cięższy od powietrza, gromadzi się w pomieszczeniach nad podłogą, przez co utrata przytomności i upadek grożą dalszym niedotlenieniem
- CO (tlenek węgla, tzw. czad), lżejszy od powietrza, omówiony dalej
- cyjanowodór i siarkowodór, blokujące enzymy oddechowe.
Gazy drażniące:
Reagują z powierzchnią, na którą działają (błony śluzowe, skóra). Należą do nich: amoniak, aldehyd mrówkowy, chlor, dwutlenek siarki (SO2), tlenek azotu (NO), fosgen. W zależności od czasu ekspozycji mogą drażnić:
- Spojówki i górne drogi oddechowe. Objawy:
- łzawienie, światłowstręt, pieczenie, kichanie, kaszel
- Płuca. Objawy:
- po okresie utajonym (kilka godzin) może rozwinąć się obrzęk płuc
- może pojawić się piekący ból w klatce piersiowej, duszność
Postępowanie:
- Szybkie wyniesienie poszkodowanego z zagazowanego pomieszczenia
- Kontrola parametrów życiowych i w razie konieczności resuscytacja (należy pamiętać o swoim bezpieczeństwie)
- Wezwanie karetki pogotowia
Zatrucie tlenkiem węgla (CO, „czad”)
Jest to gaz bezwonny i bezbarwny, lżejszy od powietrza. Najczęściej powstaje jako produkt niecałkowitego spalania (przy niedostatecznym dopływie powietrza)
Objawy:
- bóle, zawroty głowy
- nudności, wymioty
- szum w uszach
- ogólne osłabienie, zobojętnienie na niebezpieczeństwo
- blada skóra
- utrata przytomności
- drgawki
- oczopląs
- niezborność ruchowa
Postępowanie:
- Intensywne przewietrzenie pomieszczenia
- W zależności od stany świadomości wyniesienie lub wyprowadzenie chorego na świeże powietrze (pamiętając o własnym bezpieczeństwie!)
- Gdy wydostanie poszkodowanego jest niemożliwe, należy zapewnić mu dopływ świeżego powietrza
- Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, po wyniesieniu wykonanie resuscytacji, potem ułożenie w pozycji bezpiecznej
- Wezwanie karetki pogotowia
W przypadku ulatniania się gazu ziemnego lub propan-butan (stosowane np. w kuchenkach)
Oraz:
- NIE używać otwartego ognia, w tym papierosów!
- Zamknąć wypływ gazu
- NIE używać również urządzeń elektrycznych, w tym dzwonków do drzwi, telefonów itp.
