TEKSTY PRAWA I PRZYRZECZENIA HARCERSKIEGO NA PRZESTRZENI LAT
TEKST BADEN-POWELLA – 1907 rok.
Przyrzekam na mój honor ze wszystkich sił służyć Bogu ikrólowi, o każdym czasie nieść pomoc bliźnim, być posłusznym prawu skautowskiemu.
- Na honorze skauta można polegać.
- Skaut jest wierny królowi, ojczyźnie, przełożonym, rodzicom pracodawcom oraz swoim podwładnym.
- Obowiązkiem skauta jest być pożytecznym oraz pomagać innym.
- Skaut jest przyjacielem wszystkich – a bratem każdego innego skauta, bez względu na to do jakiej klasy społecznej ów skaut należy.
- Skaut jest uprzejmy.
- Skaut jest przyjacielem zwierząt.
- Skaut słucha rozkazów swoich rodziców, zastępowego i drużynowego bez pytania.
- Skaut uśmiecha się i pogwizduje we wszystkich trudnych okolicznościach.
- Skaut jest oszczędny.
- Skaut jest czysty w myśli, mowie i uczynkach.
Prawdopodobnie pierwsze polskie prawo skautowe zostało wprowadzone dla Drużyn Młodzieży Sokolej przy Sokole-Macierzy we Lwowie wiosną (między marcem a majem) 1910 roku. Brzmiało ono:
- Gdy scout powie: ”Na mój honor tak jest” to znaczy, że tak jest naprawdę, zupełnie tak samo, jak gdyby złożył na to uroczystą przysięgę. Podobnie, gdy zwierzchnik scoutowy powie mu: “Wierzę Ci na Twój honor, że to zrobisz”, scout musi wszystkie siły natężyć, by sprostać zadaniu. Gdyby scout splamił swój honor przez powiedzenie kłamstwa albo niewykonanie rozkazu, kiedy zaufano w jego honor, traci odznakę scoutową i przestaje być scoutem.
- Scout jest wiernym Ojczyźnie, stara się pojąć czego Ona od niego żąda i to wykonywać. Również jest wiernym swoim zwierzchnikom i stoi przy nich w doli i niedoli.
- Obowiązkiem scouta jest być użytecznym i pomagać innym, a co dzień spełniać dobry uczynek
- Scout jest przyjacielem wszystkich, a bratem każdego innego scouta, bez względu na to, do jakiej należy warstwy społecznej.
- Scout jest uprzejmy, zwłaszcza dla kobiet, dzieci, starców i kalek.
- Scout jest przyjaciele zwierząt.
- Scout jest karny, to znaczy wykonuje bez wahania rozkazy swego patrolowego, czy też drużynowego. Nawet gdy otrzyma rozkaz, który mu się nie podoba, musi go wykonać w całej rozciągłości, ponieważ jest to jego obowiązkiem, a dopiero po jego spełnieniu może zgłosić się i powiedzieć, co ma przeciw niemu.
- Scout śmieje się i gwiżdże w każdej okoliczności, nigdy zaś nie narzeka na trudności, na innych, ani też nie przeklina. Rozkaz wykonuje wesoło, ochotnie, a nie ze smutną miną skazańca.
- Scout jest oszczędny, a każdy zdobywający grosz składa do kasy oszczędności, by móc w razie potrzeby użyć go dla siebie lub innych.
TEKST POLSKI – redakcja z 15 października 1911 roku. A. Małkowski redaktor naczelny pisma “SKAUT” w pierwszym numerze publikuje tekst wiersza Ignacego Kozielewskiego “Wszystko co nasze, Ojczyźnie oddamy…”, oraz tekst “Ślubowania Skautowego”.
Ślubuję: wierność Ojczyźnie, gotowość w każdej chwili niesienia pomocy innym, posłuszeństwo Prawu Skautowemu.
W nr 2 “Skauta” 1 września 1911 roku zostaje opublikowana pierwsza wersja “Prawa Skautowego” opartego na wzorze angielskim z pominięciem punktu mówiącego o służbie Bogu (ogłoszony tekst nie był tekstem oficjalnym, którego ostateczna wersja została zatwierdzona III 1914 roku)
- Na słowie skauta można polegać, jak na słowie Zawiszy,
- Skaut jest wierny Ojczyźnie,
- Skaut jest zobowiązany być posłusznym i pomagać innym,
- Skaut jest przyjacielem wszystkich, a bratem każdego innego skauta.
- Skaut jest rycerski,
- Skaut jest przyjacielem zwierząt,
- Skaut jest karny i posłuszny,
- Skaut śmieje się i gwiżdże w najcięższym nawet położeniu.
- Skaut jest oszczędny.
W lutym 1912 roku do tekstu dołączono punkt 10:
10. Skaut jest czysty w myśli, mowie i uczynku – wolny od nałogów – pętających ducha i osłabiających ciało.
15 września 1912 roku ogłoszono drugą redakcję Prawa Skautowego:
- Skaut jest wierny Ojczyźnie,
- Na słowie skauta można zawsze polegać,
- Skaut jest karny i wierny swoim zwierzchnikom,
- Skaut nie zniechęca się i zachowuje uśmiech w najcięższych nawet okolicznościach,
- Skaut jest oszczędny i ofiarny,
- Skaut nie pije napojów alkoholowych, nie pali tytoniu i jest czysty w myśli, mowie i uczynkach,
- Skaut jest przyjacielem wszystkich i ma obowiązek być im użytecznym i pomocnym,
- Skaut jest bratem każdego innego skauta,
- Skaut jest rycerski,
- Skaut jest przyjacielem zwierząt.
1 marca 1914 roku ogłoszono trzecią wersję Prawa Skautowego, które z niewielkimi zmianami dotrwało do 1945 roku:
- Na słowie skauta można polegać jak na Zawiszy,
- Skaut wiernie służy Ojczyźnie,
- Skaut ma obowiązek być pożytecznym i pomagać innym,
- Skaut jest przyjacielem wszystkich, a bratem każdego skauta,
- Skaut jest rycerski,
- Skaut jest przyjacielem przyrody,
- Skaut jest posłuszny rozkazom swych rodziców, patrolowego i skautmistrza,
- Skaut uśmiecha się i pogwizduje w każdym trudnym położeniu,
- Skaut jest oszczędny,
- Skaut nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych i jest czysty w myśli, w mowie i w uczynkach.
10 sierpnia 1919 roku Naczelna Rada Harcerska ogłasza obowiązujący tekst Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego. Są one prawie identyczne z Prawem i Przyrzeczeniem z 1914 roku. Różnią się poprawkami stylistycznymi i zastąpieniem słowa “skaut” i “skautowe” słowami “harcerz” i “harcerskie”.
Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Ojczyźnie; nieść chętną pomoc bliźnim; być posłusznym prawu harcerskiemu.
- Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy;
- Harcerz służy Ojczyźnie i dla niej spełnia sumiennie swoje obowiązki;
- Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim;
- Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza;
- Harcerz postępuje po rycersku;
- Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać;
- Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym;
- Harcerz jest zawsze pogodny;
- Harcerz jest oszczędny i ofiarny;
- Harcerz jest czysty w myśli, mowie i uczynkach, nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych.
W dniach 9 – 11 grudnia 1927 roku na I Konferencji Komendantów Gromad zostaje oficjalnie zatwierdzona nazwa nowej organizacji związanej z PPS powstałej w 1926 roku – Czerwone Harcerstwo. Ustalone zostają teksty Prawa i Przyrzeczenia:
Przyrzekam uroczyście pracować nad wyzwoleniem klasy robotniczej, praw harcerskich przestrzegać, dbać o rozwój Czerwonego Harcerstwa.
- Czerwony Harcerz uważa się za członka klasy robotniczej i walczy o jej wyzwolenie.
- Jest zawsze wierny swoim towarzyszom.
- W każdym pracującym widzi towarzysza i brata.
- Staje w obronie słabszych i jest gotów do niesienia pomocy.
- Jest odważny i nigdy nie rozpacza.
- Jest punktualny, karny i obowiązkowy.
- Mówi prawdę, na jego słowie można polegać.
- Hartuje się i dba o swoje ciało.
- Jest miłośnikiem i obrońcą przyrody.
- Jest czysty w myśli, słowach i uczynkach, nie pali, zwalcza alkohol i gry hazardowe.
W roku 1930 zmieniono kolejność punktu pierwszego z drugim oraz wprowadzono słowo “Bóg” do tekstu prawa:
- Harcerz służy Bogu i Ojczyźnie i dla niej spełnia sumiennie swoje obowiązki;
- Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy;
- Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim;
- Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza;
- Harcerz postępuje po rycersku;
- Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać;
- Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym;
- Harcerz jest zawsze pogodny;
- Harcerz jest oszczędny i ofiarny;
- Harcerz jest czysty w myśli, mowie i uczynkach, nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych.
W dniach 1 – 2 kwietnia 1932 roku odbył się XII Walny Zjazd ZHP na którym zmieniono słowo “Ojczyzna” na Polska” i usunięto “dla niej”:
1. Harcerz służy Bogu i Polsce i spełnia sumiennie swoje obowiązki;
2. Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy;
3. Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim;
4. Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza;
5. Harcerz postępuje po rycersku;
6. Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać;
7. Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym;
8. Harcerz jest zawsze pogodny;
9. Harcerz jest oszczędny i ofiarny;
10. Harcerz jest czysty w myśli, mowie i uczynkach, nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych.
Podczas XIV Walnego Zjazdu ZHP w Wilnie w dniach 11 – 12 maja 1934 roku Juliusz Dąbrowski wysuwa projekt zmiany 8 punktu Prawa na: “Harcerz jest pracowity i szanuje pracę innych”.Pomysł ten nie zostaje zaakceptowany przez delegatów.
Obowiązująca rota przysięgi w Szarych Szeregach:
Ślubuję na Twoje ręce pełnić służbę w Szarych Szeregach, tajemnic służbowych dochować, do rozkazów służbowych się stosować, nie cofnąć się przed ofiarą życia.
Początkowo, z powodów konspiracyjnych zrezygnowano z dotychczasowego tekstu Przyrzeczenia Harcerskiego. Jednak wobec powszechności jego stosowania, w późniejszym okresie zostaje ono dopuszczone rozkazem Naczelnika Sz.Sz. jako uzupełnienie powyższego tekstu. W okupacyjnym tekście Przyrzeczenia Harcerskiego wprowadzono zmianę, z “…być posłusznym prawu harcerskiemu” na “… być posłusznym Prawu Szarych Szeregów”.
1 stycznia 1940 roku powołany zostaje w Gdyni Tajny Hufiec Harcerzy, którego Komendantem zostaje Henryk Szymański. Jako swe zadanie stawia: organizowanie patriotycznej młodzieży polskiej, szerzenie ideologii harcerskiej, prowadzenie biernej walki z okupantem i przygotowanie do walki zbrojnej. W THH obowiązywała rota przysięgi –
“Mam szczerą wolę, całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, o wolność jej walczyć do ostatniej kropli krwi, sztandaru biało-czerwonego żadnym niegodnym uczynkiem nie splamić i być posłusznym Prawu Harcerskiemu”
Odzew przyjmującego przysięgę:
“Od tej chwili jesteś żołnierzem. Obowiązkiem twoim walka o wolność Polski – nagrodą zwycięstwo”
24 stycznia 1945 roku (data prawdopodobna) Tymczasowa Naczelna Rada Harcerska w Lublinie zatwierdza nowy tekst Prawa i Przyrzeczenia, a obowiązujący dotychczas tekst z 1932 roku uchyla.
Przyrzekam uroczyście całym swym życiem dążyć do odbudowy Niepodległej, Demokratycznej i Sprawiedliwej Polski, pracować dla dobra powszechnego, postępować zawsze szlachetnie i być posłusznym prawu harcerskiemu. Tak mi dopomóż Bóg.
- Harcerz służy Polsce Demokratycznej i spełnia dla niej sumiennie swoje obowiązki.
- Harcerz miłuje wolność i sprawiedliwość i broni prawa do nich każdego człowieka.
- Harcerz czci pracę, szanuje ludzi pracy i uczy się od nich.
- Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.
- Harcerz mówi prawdę i dotrzymuje słowa.
- Harcerz jest karny, opanowany i pogodny.
- Harcerz jest odważny.
- Harcerz jest uczynny i ofiarny.
- Harcerz jest oszczędny i gospodarny.
- Harcerz jest szlachetny w myśli, w mowie i uczynkach; nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych.
7 czerwca 1947 roku Tymczasowa Naczelna Rada Harcerska dokonuje zmiany Przyrzeczenia i Prawa anulując tekst dotychczasowy, tzw. lubelski.
Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu (Dobru Najwyższemu) i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym
prawu harcerskiemu.
- Harcerz służy Polsce i dla niej spełnia sumiennie swoje obowiązki;
- Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy;
- Harcerz jest pożyteczny, pracą buduje lepszy świat;
- Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza;
- Harcerz postępuje po rycersku, miłuje wolność i sprawiedliwość;
- Harcerz jest przyjacielem przyrody i stara się ją poznać;
- Harcerz kocha i szanuje swój dom rodzinny;
- Harcerz jest karny, opanowany i pogodny;
- Harcerz jest gospodarny, oszczędny i ofiarny;
- Harcerz jest czysty w myśli, mowie i czynach – , nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych i walczy z nałogami.
W 1950 roku Prezydium ZG ZMP podejmuje decyzję o przejęciu kierownictwa nad ZHP. 25 maja ZG ZMP i NZHP zatwierdzają nowy tekst Przyrzeczenia i Prawa Harcerskiego. 1 stycznia 1951 roku przestaje istnieć ZHP. Na jego miejsce powołana zostaje Organizacja Harcerska Związku Młodzieży Polskiej.
Przyrzekam uroczyście wobec kolegów i narodu polskiego uczyć się i pracować dla dobra Ojczyzny i spraw socjalizmu. Przyrzekam wiernie przestrzegać prawa harcerskiego – całym sercem zawsze i wszędzie służyć Polsce Ludowej.
- Harcerz kocha Polskę Ludową i służy jej całym swym życiem.
- Harcerz w szeregach postępowej młodzieży świata walczy o pokój i wolność narodów.
- Harcerz szanuje ludzi pracy i uczy się od nich.
- Harcerz dobrze się uczy.
- Harcerz poznaje życie przyrody i uczy gospodarować się jej siłami.
- Harcerz zaprawia siły do pracy i obrony kraju.
- Harcerz jest dobrym kolegą i niezawodnym towarzyszem pracy.
- Harcerz dba o honor swej organizacji.
- Harcerz przygotowuje się do pracy w ZMP.
W styczniu 1956 roku wprowadzono nową, mniej sformalizowaną redakcję tekstu Prawa i Przyrzeczenia:
Przyrzekam mojej drużynie postępować według prawa harcerskiego, strzec honoru harcerza, służyć zawsze wiernie mojej Ojczyźnie – Polsce Ludowej.
- Harcerz jest dzielny i sprawny, śmiało pokonuje trudności.
- Harcerz jest dobrym kolegą i wiernym towarzyszem.
- Harcerz mówi prawdę i dotrzymuje słowa.
- Harcerz jest karny jak żołnierz.
- Harcerz sumiennie spełnia swoje obowiązki, w szkole i w domu.
- Harcerz chce umieć więcej niż umie.
- Harcerz chroni przyrodę i poznaje jej tajemnice.
- Harcerz szanuje pracę i strzeże wspólnej własności.
- Harcerz jest uczynny, pomaga słabszym, broni krzywdzonych.
- Harcerz szanuje starszych, rodziców i nauczycieli.
- Harcerz jest przyjacielem wszystkich ludzi, którzy walczą o sprawiedliwość.
- Harcerz pragnie zostać dobrym zetempowcem.
Przyrzeczenie i Prawo Harcerskie z 1957 roku:
Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Polsce Ludowej, walczyć o prawdę i sprawiedliwość społeczną, nieść chętną pomoc każdemu człowiekowi, być posłusznym prawu harcerskiemu.
- Harcerz służy Polsce i dla niej spełnia swoje obowiązki.
- Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.
- Harcerz jest sprawiedliwy, w każdym szanuje człowieka i staje w obronie krzywdzonych.
- Harcerz jest przyjacielem tych, co zmieniają świat na lepszy, a za brata uważa każdego innego harcerza.
- Harcerz chętnie pomaga rodzicom, dba o dom rodzinny, szanuje starszych.
- Harcerz jest pożyteczny i gospodarny, dba o dobro społeczne.
- Harcerz jest pracowity i wytrwały, stawia sobie wielkie cele.
- Harcerz jest karny i odważny, z uśmiechem pokonuje trudności.
- Harcerz jest przyjacielem przyrody, poznaje jej piękno i tajemnice.
- Harcerz jest szlachetny w słowach i czynach. Nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych.
Przyrzeczenie i Prawo Harcerskie lat 70
Przyrzekam całym życiem służyć Tobie, Ojczyzno, być wiernym sprawie socjalizmu, walczyć o pokój i szczęście ludzi, być posłusznym Prawu Harcerskiemu.
Potwierdzenie Przyrzeczenia przez instruktora lub zespół harcerski obecny podczas Przyrzeczenia:
Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.
- Harcerz służy Polsce Ludowej i dla niej sumiennie spełnia swoje obowiązki.
- Harcerz chce zmieniać świat na lepszy – jest zawsze z tymi, co walczą o wolność i równość ludzi.
- Harcerz jest sprawiedliwy i odważny – śmiało broni słusznej sprawy.
- Harcerz chce wiedzieć więcej niż wie, umieć więcej niż umie.
- Harcerz spieszy innym z pomocą, nie opuści nikogo w potrzebie.
- Harcerz jest wiernym przyjacielem i niezawodnym kolegą.
- Harcerz szanuje starszych, pomaga chętnie rodzicom.
- Harcerz pracuje rzetelnie, dba o wspólne dobro jak o własne.
- Harcerz jest przyjacielem przyrody, poznaje jej piękno i tajemnice.
- Harcerz chce być silny i sprawny, nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych.
Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie uchwalone na Zjeździe w Bydgoszczy w 1989 roku:
Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Polsce, chętnie pomagać każdemu człowiekowi, być posłusznym prawu harcerskiemu.
Potwierdzenie Przyrzeczenia:
Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.
- Harcerz służy Polsce i dla niej sumiennie spełnia swoje obowiązki.
- Harcerz chce zmieniać siebie i świat na lepsze.
- Harcerz stara się rozumieć siebie, rozwija swoje zdolności i zamiłowania.
- Harcerz chce wiedzieć więcej niż wie, umieć więcej niż umie.
- Harcerz myśli samodzielnie i działa skutecznie.
- Harcerz jest uczciwy, dzielny i odpowiedzialny, można na niego liczyć.
- Harcerz jest życzliwy, uczynny i opiekuńczy.
- Harcerz jest gospodarny, szanuje pracę własną i innych.
- Harcerz poznaje i chroni przyrodę.
- Harcerz dba o sprawność i zdrowie, nie ulega nałogom, nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych, nie próbuje narkotyków.
Na XXIX Zjeździe ZHP w Warszawie ustalono dwie roty Przyrzeczenia Harcerskiego (zaznaczając wyraźnie koedukacyjność Związku) oraz nowe brzmienie Prawa:
Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłuszną/posłusznym Prawu Harcerskiemu.
lub do wyboru przez składającego Przyrzeczenie:
Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Polsce, dążyć do Prawdy i Sprawiedliwości, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłuszną/posłusznym Prawu Harcerskiemu
- Harcerz sumiennie spełnia swoje obowiązki wynikające z Przyrzeczenia Harcerskiego.
- Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.
- Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim.
- Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza.
- Harcerz postępuje po rycersku.
- Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.
- Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym.
- Harcerz jest zawsze pogodny.
- Harcerz jest oszczędny i ofiarny.
- Harcerz jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach, nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych.
W czerwcu 1995 roku na Nadzwyczajnym Zjeździe ZHP w Poznaniu zwołanym w celu przystosowania Statutu do wymogów Światowego Biura Skautowego po długiej i zażartej dyskusji zrezygnowano z drugiej wersji roty Przyrzeczenia Harcerskiego pozostawiając Prawo niezmienione:
Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłuszną/posłusznym Prawu Harcerskiemu.
- Harcerz sumiennie spełnia swoje obowiązki wynikające z Przyrzeczenia Harcerskiego.
- Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.
- Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim.
- Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza.
- Harcerz postępuje po rycersku.
- Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.
- Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym.
- Harcerz jest zawsze pogodny.
- Harcerz jest oszczędny i ofiarny.
- Harcerz jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach, nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych.
Podejrzewam, że powyższe zestawienia będą dla niejednego instruktora – nie mówiąc już o harcerkach i harcerzach poważnym szokiem. Mało kto uświadamia sobie, że Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie, które są istotnym elementem harcerskiej metody wychowawczej, były tak często zmieniane. A zdawałoby się, że one powinny być właśnie najbardziej stabilne i nienaruszalne. Prawo zostało ustanowione jako kanon cech moralnych, które powinny być wpajane przez organizację, a więc…
hm.Janusz Wolski
źródło: http://www.historia.zhp.wlkp.pl/materialy/prawo_harcerskie.htm